Trong thời gian mang thai, do sự thay đổi của nội tiết tố làm hệ miễn dịch của thai phụ bị suy giảm, sức đề kháng của cơ thể yếu đi nên bên cạnh việc đối phó với hàng loạt những vấn đề khó chịu như ốm nghén, đau lưng, ợ chua, chuột rút, phù nề,… thai phụ còn thường xuyên mắc phải những bệnh như cảm cúm, ho… Do đó nhận diện các căn bệnh thường mắc phải khi mang thai sẽ giúp chúng ta chủ động hơn trong việc giữ gìn sức khỏe, thăm khám và điều trị kịp thời để bảo vệ thai nhi khỏe mạnh, an toàn.
1. Cúm
Cúm là căn bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, thường ảnh hưởng đến sức khoẻ của thai phụ và thai nhi, nhất là trong những tháng đầu thai kỳ. Không chỉ kéo dài thời gian bị cúm hơn so với người bình thường, thai phụ mắc bệnh làm tăng nguy cơ sẩy thai, thai chết lưu, gây ra các dị tật bẩm sinh ở thai nhi như hở hàm ếch hoặc sinh non trong những tháng cuối thai kỳ. Do đó phòng ngừa bệnh cúm trong thai kỳ rất quan trọng đối với các bà mẹ.
2. Viêm mũi thai kỳ
Không xuất phát từ cảm cúm hay dị ứng thông thường, chứng nghẹt mũi, chảy nước mũi thường xuyên xảy ra ở khoảng 20 – 30% thai phụ và được các bác sĩ gọi là hiện tượng viêm mũi thai kỳ. Hiện tượng này có thể bắt đầu sớm từ tháng thứ hai của thai kỳ và thường kết thúc sau khi bé được sinh ra. Với một số phụ nữ, viêm mũi thai kỳ thậm chí còn kéo dài đến vài tuần sau sinh. Nguyên nhân thường là do lượng estrogen tăng cao trong khi mang thai làm sưng màng nhầy niêm mạc mũi, tác động lên mũi làm chảy chất nhờn nhiều hơn.
3. Bệnh về đường tiêu hóa
Các bệnh về đường tiêu hóa hay gặp nhất ở thai phụ là tiêu chảy và táo bón, trong đó có trên 50% chị em thường xuyên bị táo bón trong thai kỳ.
Táo bón thai kỳ có nguyên nhân từ việc thay đổi nồng độ các hormone đặc trưng trong giai đoạn này dẫn đến giảm nhu động ruột, thức ăn lưu lại trong ruột lâu hơn và tiêu hóa chậm hơn. Việc bổ sung viên sắt hàng ngày suốt thai kỳ, thai nhi phát triển dẫn đến tăng kích thước tử cung của mẹ, gây chèn ép ruột non và ruột già… cũng là những nguyên nhân gây nên tình trạng khó chịu này.
Tiêu chảy, tuy không phổ biến như táo bón nhưng tiêu chảy cũng hay xảy đến với các thai phụ do thời kỳ này cơ thể dễ nhạy cảm với việc nhiễm khuẩn, virus trong thức ăn, nước uống kém vệ sinh. Tiêu chảy còn xảy ra ở những thai phụ không dung nạp được lactose trong sữa dành cho bà bầu, tiêu chảy kéo dài làm rối loạn nhu động ruột,… Mặc dù không ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi nhưng tiêu chảy sẽ khiến thai phụ mệt mỏi, suy kiệt, mất nước, ảnh hưởng gián tiếp đến em bé trong bụng mẹ. Tiêu chảy kèm nôn, mất nước nhiều, cần có sự can thiệp từ y khoa để tránh dẫn đến tình trạng nguy hiểm cho cả mẹ và con.
4. Ra máu trong 3 tháng đầu mang thai
Ra huyết âm đạo có thể xảy ra ở bất cứ giai đoạn nào trong thai kỳ. Khi thấy âm đạo ra huyết, mẹ bầu cần để ý lượng huyết, màu sắc để có thể cung cấp thông tin cho bác sỹ tốt hơn. Khoảng 25% phụ nữ mang thai bị xuất huyết nhẹ trong 3 tháng đầu thai kỳ. Đây có thể là máu bào thai cho thấy phôi thụ tinh đã làm tổ thành công ở tử cung trong những ngày đầu mang thai. Tuy nhiên, nếu thai phụ nhận thấy tình trạng xuất huyết nhiều hơn, co thắt hoặc đau nhói ở bụng, hãy đến ngay các cơ sở y tế vì đây có thể là dấu hiệu của dọa sẩy thai hoặc thai ngoài tử cung.
5. Đầy bụng trong 3 tháng đầu thai kỳ
Đầy bụng khi mang thai là một hiện tượng khá phổ biến, một số nguyên nhân có thể kể đến như:
– Sự thay đổi nội tiết khi mang thai khiến quá trình tiêu hóa bị chậm lại,
dẫn tới hiện tượng đầy bụng.
– Chế độ ăn uống của mẹ bầu không hợp lý, ăn nhiều món lạ, ăn số lượng lớn dẫn đến đầy bụng, khó tiêu.
– Những mẹ bầu ăn nhiều đồ chế biến sẵn, thức ăn chiên xào, nhiều dầu mỡ, đồ uống có gas,…càng dễ bị đầy bụng.
Để khắc phục tình trạng đầy bụng, chúng ta có thể áp dụng một số biện pháp sau:
– Nên chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ, tốt nhất nên chia thành 4 – 6 bữa một ngày.
– Bổ sung dưỡng chất bằng nhiều cách: Ngoài việc nên ăn đa dạng các thực phẩm như rau xanh, hoa quả tươi, thịt cá,… thì thai phụ ở giai đoạn 3 tháng cũng nên cân nhắc uống bổ sung các loại viên uống bổ sung vitamin và khoáng chất.
– Sử dụng gừng để làm giảm sự khó chịu của dạ dày, cải thiện chứng buồn nôn. Mẹ bầu có thể cho vài lát gừng vào trong trà, món ăn hàng ngày.
6. Mất ngủ trong 3 tháng đầu thai kỳ
Nguyên nhân bị mất ngủ khi mang thai 3 tháng đầu chính là lo âu và căng thẳng. Đặc biệt, ốm nghén tại thời điểm 3 tháng đầu thai kỳ còn gây ra mệt mỏi, hệ tiêu hóa hoạt động kém, mẹ chán ăn từ đó dẫn đến ngủ không ngon giấc.
Để khắc phục tình trạng trên, mẹ bầu nên:
– Có một chế độ dinh dưỡng hợp lý, giàu vitamin B.
– Thường xuyên vận động giúp khí huyết lưu thông, giảm stress và mang lại cho mẹ giấc ngủ tốt hơn vào ban đêm.
– Chọn tư thế ngủ phù hợp cho mẹ bầu, nằm nghiêng sang trái, đầu gối uốn cong, chân gác lên cao để có giấc ngủ sâu hơn.
– Mẹ bầu nên có những giấc ngủ ngắn vào buổi sáng và buổi trưa để giảm mệt mỏi trong thời gian thai nghén.
7. Tâm trạng thất thường
Trong 3 tháng đầu mang thai, mẹ bầu bắt đầu xuất hiện tình trạng tâm trạng vui, buồn thất thường. Sự căng thẳng cùng mệt mỏi trong thời gian mang thai khiến cho thai phụ dễ bị vui buồn quá độ, đôi khi mất phương hướng dẫn đến hoang mang gây xúc động quá độ hoặc khóc ở giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ là hết sức bình thường.
Mang thai là cả hành trình khó khăn, mẹ bầu có thể tự cân bằng tâm trạng của mình bằng một số cách sau:
– Chia sẻ với bạn đời, người thân về khó khăn bản thân đang gặp phải trong giai đoạn đầu mang thai để nhận được sự đồng cảm, giúp gia tăng gắn kết tình cảm.
– Tích cực nghỉ ngơi, ăn uống đầy đủ và vận động thể dục thể thao nhẹ nhàng để có được tâm trạng thoải mái, góp phần duy trì sức khỏe tốt nhất cho mẹ bầu.
8. Viêm nhiễm đường sinh dục
Viêm nhiễm sinh dục có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng cho thai nhi như gây sẩy thai, đẻ non, thai chết lưu,… Trẻ sơ sinh có mẹ mắc bệnh này cũng dễ bị viêm kết mạc, viêm phổi hoặc chậm phát triển do lây vi khuẩn từ mẹ trong khi sinh nở. Thường các bệnh viêm nhiễm đường sinh dục có tiến triển âm thầm nên các thai phụ ít chú ý. Vì vậy nếu phát hiện thấy những bất thường ở đường sinh dục, hãy đi khám và điều trị sớm tại các cơ sở y tế uy tín.
