Đông lạnh tinh trùng là gì?
Đông lạnh tinh trùng là một kỹ thuật an toàn và hiệu quả được áp dụng phổ biến trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản. Tinh trùng được lưu trữ ở nhiệt độ âm 196oC trong nitơ lỏng. Ở trạng thái này, các hoạt động trao đổi chất, sinh lý, sinh hoá của tinh trùng được dừng lại.
Đông lạnh tinh trùng được chỉ định trong trường hợp nào?
Đông lạnh tinh trùng được chỉ định cho các trường hợp sau:
- Điều trị vô sinh
- Bảo tồn khả năng sinh sản
- Cho nhận tinh trùng
Đông lạnh tinh trùng để điều trị vô sinh
Tinh trùng được trữ lạnh cho điều trị vô sinh bằng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản trong các trường hợp:
- Có rất ít tinh trùng di động hoặc quá trình sinh tinh không ổn định (lúc có tinh trùng, lúc không có tinh trùng trong mẫu tinh dịch sau xuất tinh).Trong trường hợp này, bệnh nhân được yêu cầu lấy mẫu và trữ lạnh nhiều lần nhằm đảm bảo nguồn tinh trùng cần thiết cho sử dụng sau này.
- Người chồng khó xuất tinh hoặc dự phòng không thể lấy mẫu vào ngày thực hiện thủ thuật. Trường hợp người chồng đi công tác xa, không thể có mặt để lấy tinh trùng vào ngày thủ thuật, có thể yêu cầu lấy tinh trùng và trữ lạnh trước đó. Đông lạnh tinh trùng giúp tăng tính thuận tiện và an toàn của kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.
- Các trường hợp đặc biệt như bệnh nhân cần sự hỗ trợ lấy tinh trùng do bị tổn thương cột sống, xuất tinh ngược dòng hoặc thu nhận tinh trùng từ thủ thuật trên tinh hoàn hoặc mào tinh.
Đông lạnh tinh trùng để bảo tồn khả năng sinh sản của nam giới
Việc đông lạnh tinh trùng ở độ tuổi sinh sản còn được tiến hành để dự phòng tình trạng suy tinh hoàn có thể xảy ra do biến chứng của các bệnh lý như quai bị, tác dụng phụ do sử dụng các hóa chất, xạ trị trong điều trị ung thư hay các phẫu thuật có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản như thắt ống sinh tinh (trường hợp muốn có thêm con sau này).
Cho – Nhận tinh trùng
Ở Việt Nam, việc cho nhận tinh trùng phải được thực hiện dưới hình thức vô danh thông qua ngân hàng tinh trùng. Người hiến tinh trùng được khám sàng lọc các bệnh truyền nhiễm, mẫu tinh trùng của người hiến phải đảm bảo đạt các tiêu chuẩn chất lượng của ngân hàng tinh trùng trước khi lưu trữ, mã hoá thông tin và cấp cho một người nhận khác.
Đông lạnh tinh trùng được thực hiện như thế nào?
Có hai phương pháp được áp dụng trong đông lạnh tinh trùng là hạ nhiệt độ chậm và thủy tinh hóa. Trong đó, hạ nhiệt độ chậm bằng phương pháp thủ công là kỹ thuật hiệu quả được áp dụng rộng rãi hiện nay. Mẫu tinh dịch được pha trộn với chất bảo quản đông lạnh để giúp hạn chế các ảnh hưởng của quá trình đông lạnh lên tinh trùng và lưu trữ trong các dụng cụ chứa chuyên dụng ở nhiệt độ âm 196oC. Tất cả các quá trình từ khâu nhận mẫu, chuẩn bị, đông lạnh và rã đông đều được kiểm tra chặt chẽ và đối chiếu (double-check) để chống nhầm lẫn bởi ít nhất hai nhân viên. Ở mỗi thời điểm, chỉ có một mẫu được thực hiện động lạnh/rã đông.
Đông lạnh tinh trùng có làm ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng không?
Tinh trùng là tế bào nhỏ nhất của cơ thể với cấu trúc đặc biệt giúp hạn chế các ảnh hưởng bởi sự thay đổi nhiệt độ. Tuy nhiên, trong quá trình hạ nhiệt độ cũng như rã đông, hiện tượng sốc nhiệt vẫn có thể xảy ra. Điều này giúp giải thích cho tỷ lệ sống sau rã đông thấp ở một số trường hợp.
Trung bình, tỷ lệ sống của tinh trùng sau quá trình đông lạnh đạt khoảng 50% so với mẫu ban đầu (WHO, 2010). Nếu được duy trì điều kiện tối ưu, chất lượng tinh trùng sau quá trình đông lạnh ít bị ảnh hưởng theo thời gian. Trong lịch sử ngành hỗ trợ sinh sản, người ta đã ghi nhận được trường hợp em bé sinh ra từ sử dụng tinh trùng đông lạnh sau 28 năm. Kết quả điều trị của các chu kỳ sử dụng tinh trùng đông lạnh cũng tương đương với tinh trùng tươi.
Để đạt được kết quả đông lạnh tối ưu, mẫu tinh dịch nên được thu nhận bằng thủ dâm sau khi kiêng xuất tinh không quá 7 ngày, tốt nhất là 1-2 ngày. Việc lưu trữ tinh trùng nên được thực hiện tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản đạt chuẩn chất lượng và trang bị đầy đủ dụng cụ, thiết bị với nhân sự có nhiều kinh nghiệm.
ThS. Nguyễn Thị Liên Thi
Đơn vị hỗ trợ sinh sản IVFMD FAMILY
Khoa Phụ Sản – Bệnh viện ĐK Gia Đình (Đà Nẵng)
