1. Bệnh dính thắng lưỡi là bệnh gì?
– Dính thắng lưỡi là tật bẩm sinh nhẹ do dây thắng lưỡi (lớp màng mỏng niêm mạc dưới lưỡi) ngắn và làm hạn chế cử động bình thường của lưỡi. Khoảng 4% – 5% ở trẻ sơ sinh bị tật này.
– Khi khám theo dõi sức khỏe định kỳ trong tháng đầu sau sinh hoặc khi tiêm chủng, trẻ có thể được phát hiện bị dính thắng lưỡi. Tuy nhiên, cũng có trường hợp trẻ được phát hiện bị dính thắng lưỡi trễ hơn sau vài tháng, biểu hiện khi trẻ bú hoặc phát âm khó, lên cân chậm.
– Dính thắng lưỡi có thể gặp ở mức dính thắng lưỡi nhiều (còn gọi là dính thắng lưỡi hoàn toàn) hoặc dạng dính thắng lưỡi nhẹ (còn gọi là dính thắng lưỡi một phần do thắng lưỡi ngắn).
2. Triệu chứng của bệnh dính thắng lưỡi là gì?
– Dính thắng lưỡi là nguyên nhân làm trẻ gặp khó khăn trong phát âm và ăn uống. Ba mẹ có trẻ bị dính thắng lưỡi thường đến gặp bác sĩ với nguyên nhân núm vú đau, trẻ chậm lên cân, bú rất lâu.
– Tùy thuộc lứa tuổi và mức độ dính thắng lưỡi nhiều hay ít, dính thắng lưỡi có các biểu hiện như sau:
• Thắng lưỡi ngắn, cử động lưỡi bị hạn chế.
• Đầu lưỡi không thè ra ngoài môi được.
• Đầu lưỡi không thể đụng nóc vòm họng.
• Điển hình của dính thắng lưỡi thường gặp là khi trẻ khóc, đầu lưỡi trẻ có hình trái tim do cử động ra trước và sau của lưỡi bị giới hạn.
• Khi thè lưỡi, đầu lưỡi thay vì nhọn thì có vẻ phẳng và hơi vuông.
• Các răng cửa hàm dưới có thể bị nghiêng hoặc giữa hai răng cửa hàm dưới bị hở.
• Trẻ bú khó và phát âm cũng khó khăn.
3. Các mức độ dính thắng lưỡi
Phân loại mức độ dính thắng lưỡi dựa theo chiều dài thắng lưỡi đo được từ nơi bám ở sàn miệng đến vị trí bám vào lưỡi:
– Mức độ 1: Dính thắng lưỡi nhẹ từ 12 – 16mm.
– Mức độ 2: Dính thắng lưỡi trung bình từ 8 – 11mm.
– Mức độ 3: Dính thắng lưỡi nặng từ 3 – 7mm.
– Mức độ 4: Dính thắng lưỡi hoàn toàn dưới 3mm.
Các mức độ dính thắng lưỡi
4. Nếu bệnh dính thắng lưỡi không được xử trí có nguy hiểm không?
Bệnh dính thắng lưỡi không nguy hiểm nhưng nếu không điều trị sẽ dẫn tới các hậu quả như: trẻ bú khó, lên cân chậm, khó phát âm, nói ngọng, nói đớt.
5. Bệnh dính thắng lưỡi được điều trị bằng cách nào?
– Hiện nay việc xử lý dính thắng lưỡi có thể thực hiện đơn giản và hiệu quả bằng phương pháp: Cắt dây thắng lưỡi bằng máy đốt điện.
– Khám và đánh giá chính xác mức độ dính thắng lưỡi ở trẻ để xác định có cần phải cắt hay không vì có những trường hợp trẻ bị dính thắng lưỡi ít với dây thắng lưỡi mỏng thì không cần phải can thiệp phẫu thuật.
– Chỉ định cắt thắng lưỡi tùy thuộc mức độ dính thắng lưỡi nhiều hay ít và có ảnh hưởng đến việc bú, phát âm của trẻ. Thường chỉ cắt sớm khi thắng lưỡi bị dính nhiều, ảnh hưởng đến việc bú của trẻ.
– Trong trường hợp dính thắng lưỡi gây phát âm khó, trẻ nên được đánh giá trước mổ bởi bác sĩ cùng chuyên viên phát âm, vì ngoài nguyên nhân dính thắng lưỡi còn có những nguyên nhân khác làm trẻ phát âm không rõ.
– Kỹ thuật cắt thắng lưỡi tùy thuộc vào lứa tuổi của trẻ:
+ Đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi, đầu trẻ được giữ chặt, có thể chỉ bôi hoặc tiêm thuốc tê và dùng dao điện cắt thắng lưỡi. Trẻ có thể được bú ngay sau khi cắt thắng lưỡi.
+ Đối với trẻ lớn hơn, trẻ có thể cắt thắng lưỡi dưới gây tê hay gây mê, dùng máy cắt đốt hay dao mổ để cắt thắng lưỡi, sau đó khâu lại đợi vài tuần sau vết thương mới lành.
– Ưu điểm của cắt thắng lưỡi bằng dao đốt điện:
+ Thời gian thực hiện ngắn: 5 – 10 phút.
+ Ít hoặc không chảy máu.
+ Thực hiện ngoại trú và ra viện sau khi thực hiện xong thủ thuật.
+ Sau thủ thuật trẻ có thể ăn bú bình thường ngay sau đó.
6. Những nguy cơ có thể xảy ra trong và sau khi đốt thắng lưỡi là gì?
– Chảy máu vết cắt thắng lưỡi.
– Nhiễm trùng vết cắt thắng lưỡi.
– Tái dính thắng lưỡi nếu chưa cắt hết phần dính.
7. Cách chăm sóc trẻ sau khi cắt thắng lưỡi như thế nào?
– Đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi, có thể bú lại được ngay sau khi cắt.
– Sau khi cắt thắng lưỡi vì vết thương gây rát, khó ăn nên trẻ cần bú mẹ hoặc ăn thức ăn mềm, lỏng, không ăn đồ nóng trong 45 giờ.
– Trẻ lớn cần ăn thức ăn mềm lỏng, dễ tiêu, tránh chua, cay, nóng.
– Sau khi tiến hành phẫu thuật cắt dính thắng lưỡi ở trẻ em thì ngay tại vị trí cắt sẽ thường xuất hiện vết màu trắng, tuy nhiên, cha mẹ không nên quá lo lắng vì hiện tượng này sẽ hết sau một vài tuần.
– Không nên cho trẻ cắn hoặc ngậm các vật cứng để tránh tình trạng chảy máu, không cho trẻ sờ vào vị trí cắt để tránh nhiễm trùng.
– Mỗi ngày cần vệ sinh miệng cho trẻ sau khi ăn và tập vận động lưỡi, cho trẻ uống nhiều nước để giúp làm sạch miệng.
