Những điều cần biết về bệnh xơ gan

1. Bệnh xơ gan là gì?

Xơ gan là kết quả cuối cùng của quá trình xơ hóa lan tỏa do sự tăng sinh xơ xuất hiện cùng với các tổn thương gan mạn tính trong một thời gian dài.
Ước tính mỗi năm trên thế giới có khoảng 800.000 trường hợp chết vì xơ gan. Bệnh có khuynh hướng tăng lên do việc nhiễm các virus viêm gan B, C và tình trạng sử dụng bia rượu tăng.

2. Nguyên nhân dẫn đến bệnh xơ gan?

Rượu chiếm đến hơn 90% nguyên nhân gây ra xơ gan

– Viêm gan virus B, C, D.
– Rượu: đây là nguyên nhân chính chiếm > 90% các trường hợp xơ gan.
– Các nguyên nhân khác:
+ Nhiễm khuẩn: sán máng, HIV
+ Các bệnh chuyển hóa, di truyền: bệnh wilson,…
+ Bệnh đường mật: tắc mật
+ Bệnh tự miễn: viêm gan tự miễn, xơ gan mật tiên phát
+ Do thuốc và nhiễm độc

3. Triệu chứng của bệnh xơ gan bao gồm?
Về lâm sàng, căn cứ vào việc có cổ trướng, xơ gan chia làm 2 thể:
3.1. Xơ gan còn bù
– Mệt mỏi, giảm cân, chán ăn, đau hạ sườn phải
– Chảy mũi hay các đám bầm tím dưới da
– Có thể có vàng da hoặc xạm da
– Giãn mao mạch dưới da thường ở cổ, mặt, lưng, ngực

3.2. Xơ gan mất bù
– Sức khỏe sa sút, ăn kém
– Xuất huyết dưới da
– Chảy máu mũi, chảy máu chân răng
– Có thể có sốt
– Vàng da
– Phù hai chi
– Cổ chướng
– Có rối loạn về thần kinh và tâm thần: run tay, mất ngủ

4. Các biến chứng của bệnh xơ gan?
– Chảy máu do tăng áp lực tĩnh mạch cửa
– Bệnh lý não gan
– Cổ chướng
– Hội chứng gan thận
– Hạ natri máu
– Hội chứng gan phổi
– Nhiễm trùng dịch cổ trướng
– Huyết khối tĩnh mạch cửa
– Ung thư biểu mô tế bào gan: xơ gan được coi là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ung thư gan nguyên phát. Có khoảng >80% các trường hợp ung thư gan xuất hiện trên bệnh nhân gan xơ.

5. Các phương pháp điều trị xơ gan?
5.1. Nguyên tắc điều trị chung
Không có điều trị nào chữa lành xơ gan, điều trị giúp làm chậm tổn thương gan, ngăn ngừa biến chứng và chờ ghép gan (nếu có thể).

5.2. Điều trị theo nguyên nhân
– Viêm gan virus: dùng thuốc kháng virus viêm gan B hoặc C
– Viêm gan tự miễn: corticoid,…
– Điều trị bệnh Wilson
– Rượu: ngưng uống rượu

5.3. Điều trị phối hợp
– Kết hợp ngoại khoa:
+ SHUNT cửa – chủ (là kỹ thuật can thiệp nội mạch giúp tạo luồng thông từ tĩnh mạch cửa vào tĩnh mạch trên gan): tạo nối tắc phúc mạc tĩnh mạch, tháo dịch khoang bụng làm giảm áp lực tĩnh mạch chủ trên.
+ Ghép gan
+ Nội soi can thiệp
– Phối hợp điều trị hôn mê gan (hồi sức tích cực)

5.4. Thời gian điều trị và diễn tiến của bệnh xơ gan
– Dưới 30 ngày: ổn định men gan, phục hồi chức năng gan, giảm triệu chứng lâm sàng như: vàng da, vàng mắt, đau tức hạ sườn, nước tiểu vàng,…
– Sau 3-6 tháng: tế bào gan mới sẽ được tái tạo, xơ gan dần hồi phục, tùy mức độ thể trạng.

6. Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt cho bệnh nhân xơ gan?
– Nên: nghỉ ngơi hợp lý, vận động nhẹ nhàng đều đặn, ăn nhiều rau xanh và các loại hoa quả tươi; ăn nhạt, giữ vệ sinh mũi miệng.

Chế độ ăn nhiều rau xanh, hạn chế muối, tốt cho bệnh nhân xơ gan

– Không nên: uống rượu bia và các chất có cồn có tác hại trực tiếp đến tế bào gan; ăn mặn, nhiều dầu mỡ, mỡ động vật, ăn đồ ăn nhanh, nội tạng động vật.
– Các vấn đề cần theo dõi:
– Theo dõi các dấu hiệu để phát hiện sớm hôn mê gan: thay đổi tính tình, biểu hiện rối loạn về trí nhớ, mất phương hướng về thời gian và không gian,…
– Theo dõi các tác dụng phụ của thuốc: buồn nôn, đau đầu nhẹ, chán ăn, khô miệng, các triệu chứng của phản vệ.

7. Biện pháp dự phòng xơ gan?
– Thực hiện tốt biện pháp vệ sinh phòng chống lây nhiễm virut viêm gan B, C, D
– Tiêm phòng virut viêm gan B, C, D
– Không uống rượu
– Ăn uống đủ chất
– Phòng chống nhiễm sán lá gan
– Điều trị tốt các bệnh đường mật
– Thận trọng khi dùng các thuốc gây hại cho gan
– Dự phòng và điều trị tốt các bệnh viêm gan cấp và mạn tính
– Duy trì đều đặn kiểm tra gan định kỳ 6-12 tháng/ lần

8. Xơ gan – Khi nào cần tái khám?
Tùy vào mức độ xơ gan sẽ hẹn thời gian tái khám khác nhau, phụ thuộc vào Bác sỹ điều trị tiên lượng, thường khoảng thời gian 1 tháng bệnh nhân sẽ được hẹn tái khám.