Phẫu thuật cắt aygdales được thực hiện đầu tiên ở Ấn Độ cách đây khoảng 3000 năm. Cùng với sự phát triển của thời đại kháng sinh, chỉ định cắt amygdales ngày càng bị hạn chế đối với các trường hợp viêm tái diễn. Tuy nhiên, theo thời gian thì vai trò và chỉ định của phẫu thuật cắt amygdales trên thế giới ngày càng cụ thể và rõ ràng hơn.
1. Chỉ định cắt amygdales
Bệnh nhân được chỉ định cắt amygdales khi có 1 trong các chỉ định dưới đây
– Viêm amygdales cấp nhiều lần theo các tiêu chuẩn sau:
.7 đợt trong 1 năm
.5 đợt/ năm trong 2 năm liên tục..
.3 đợt trong 3 năm liên tiếp
.2 tuần nghỉ học hoặc nghỉ làm trong 1 năm.
– Các biến chứng tại chỗ: viêm tấy/áp xe quanh amygdales, áp xe amygdales.
– Các biến chứng gần: viêm mũi, viêm xoang, viêm tai giữa, viêm tấy hoặc áp xe thành bên họng.
– Các biến chứng xa: viêm thận, viêm khớp, viêm tim hay nhiễm trùng huyết.
– Phì đại gây tắc nghẽn đường hô hấp trên gây ra hội chứng ngưng thở khi ngủ, khó nuốt nặng, rối loạn giấc ngủ, hoặc các biến chứng tim phổi.
– Viêm amygdales mạn tính đề kháng kháng sinh.
– Nghi ngờ ác tính (amygdales phì đại không đối xứng)
– Hôi miệng do amygdales với biểu hiện đau và hơi thở hôi, không đáp ứng với các phương pháp điều trị bảo tồn.
3. Các phương pháp cắt amygdales
Các phương pháp cắt amygdales không ngừng được phát triển theo thời gian, từ cắt amygdales bằng cách bóc nạo với ngón tay không vô cảm đến phương pháp hiện đại là dùng trường plasma. Mỗi phương pháp đều có những ưu, khuyết điểm riêng và đều mang lại những hiệu quả nhất định đối với người bệnh.
3.1. Cắt amygdales bằng phương pháp bóc tách
3.2. Cắt amygdales bằng đông điện
– Dao điện đơn cực(Monopolar)
Lợi điểm là cắt nhanh, diện tiếp xúc của đường cắt nhỏ và thao tác đơn giản.
– Dao điện lưỡng cực
Ít gây tổn thương mô, mất máu trong mổ ít, hồi phục nhanh và ít đau.
3.3. Cắt amygdales bằng Microdebrider
3.4. Cắt amygdales bằng dao siêu âm
Nhiệt độ của dao siêu âm thấp do đó mô ít bị tổn thương do nhiệt, nhưng dao siêu âm là sản phẩm đắt tiền.
3.5. Cắt amygdales bằng Laser
Ưu là thời gian phẫu thuật nhanh, không hoặc rất ít mất máu
Phẫu thuật cắt amygdales bằng Laser bao gồm Gold Laser, Laser CO2, Diode Laser.
3.6. Cắt amygdales bằng Coblator
Với phương pháp này, bệnh nhân ít bị chảy máu, í tphù nề và có thể ra viện sau 4 tiếng tuy nhiên giá thành hiện nay còn khá đắt.
3.7. Cắt amygdaels bằng dao plasma
Là phương pháp hiện đại nhất, an toàn, ít biến chứng, rút ngắn thời gian phẫu thuật và hậu phẫu.
1.5. BIẾN CHỨNG CỦA PHẪU THUẬT CẮT AMYGDALES
– Chảy máu trong khi cắt.
– Chảy máu sớm:
Chảy máu xuất hiện trong 24 giờ sau khi cắt.
Loại chảy máu này thường nặng và ít khi được phát hiện sớm và có xu hướng tái diễn nếu không dùng biện pháp tích cực để cầm máu
– Chảy máu muộn :
Các vảy ở hố mổ thường rụng vào ngày thứ bảy sau khi cắt và có kèm theo rỉ máu chút ít. Ở một số bệnh nhân, nhất là ở những người thiếu chất protrombin, sự rụng vảy đi đôi với chảy máu thật sự.
– Các loại biến chứng khác:
+ Sốt: ít gặp, thường do nhiễm trùng tại chỗ
+ Tắc nghẽn đường thở sau phẫu thuật: do phù nề lưỡi gà, tụ máu, sặc hít.
+ Chấn thương các mô họng tại chỗ
+ Amygdales còn sót lại sau cắt.
+ Tử vong: hiếm gặp, thường liên quan đến chảy máu hoặc do biến chứng gây mê.
