Chăm sóc Kangaroo cho trẻ sinh non và nhẹ cân

Được mô phỏng theo cách chú Kangaroo mang con trong một cái túi ở phía trước cơ thể, chăm sóc cho con. Trên thực tế, thực hiện Kangaroo sau sinh đã được kiểm chứng là mang lại rất nhiều lợi ích cho cả mẹ và con, đặc biệt đối với trẻ sinh non khi sức đề kháng còn yếu ớt, thường phải đối mặt với nhiều nguy cơ sức khỏe

1. Phương pháp Kangaroo là gì?
Trẻ sơ sinh non tháng, nhẹ cân là mối quan tâm hàng đầu của ngành y tế và cộng đồng trên toàn thế giới. Tỉ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh non tháng gấp 20 lần so với trẻ đủ tháng. Việt Nam nằm trong số 42 nước có tỷ lệ trẻ tử vong cao nhất thế giới, trong đó 25% nguyên nhân tử vong là do sinh non.
Chăm sóc Kangaroo (Kangaroo Mother Care) là phương pháp mà người mẹ sẽ trở thành một lồng ấp tự nhiên cho con. Thay vì trẻ sinh non sẽ được đưa vào lồng ấp để nuôi dưỡng, phải cách li với mẹ trong một khoảng thời gian. Với Kangaroo trẻ sẽ được đặt nằm tiếp xúc da kề da trên ngực mẹ hoặc người chăm sóc 24/24 giờ.
Từ năm 2009 phương pháp Kangaroo được chính thức đưa vào hướng dẫn quốc gia về chăm sóc sức khỏe sinh sản, chăm sóc sơ sinh tại Việt Nam.

2. Tại sao cần phải áp dụng Kangaroo cho trẻ sơ sinh?
Áp dụng Kangaroo sau sinh đã được kiểm chứng giúp mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của cả mẹ và con.
Lợi ích đối với con:
✔ Giúp con ổn định thân nhiệt, nhịp tim, nhịp thở và đường huyết.
✔ Làm giảm tỷ lệ tử vong và mắc các bệnh nhiễm khuẩn, hạ thân nhiệt, suy hô hấp.
✔ Giúp trẻ tăng cân, phát triển chiều dài, vòng đầu, phát triển tinh thần và cảm xúc tốt hơn, tăng chỉ số IQ, giảm tỷ lệ vắng học sau này.
✔ Hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ, con được bú sớm, sữa về nhiều hơn.

Những em bé đầu tiên được chăm sóc Kangaroo tại Bệnh viện Gia Đình

Lợi ích đối với mẹ:
✔ Thiết lập sớm mối quan hệ gắn bó mẹ – con.
✔ Giúp việc co hồi tử cung mẹ tốt hơn, giảm nguy cơ chảy máu sau sinh.
✔ Kích thích tăng tiết sữa, tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ bú mẹ sớm.
✔ Mẹ tự mình ôm ấp con trên ngực, sẽ cảm thấy tự tin với vai trò trong việc chăm sóc con.
✔ Giúp mẹ giảm bớt sự lo lắng, căng thẳng về tình trạng non tháng của con.
✔ Giảm chi phí chăm sóc cho gia đình.

3. Những trẻ nào nên được chăm sóc bằng Kangaroo?
– Trẻ sinh non <37 tuần, trẻ nhẹ cân <2500gram.
– Trẻ < 2500gram và chậm tăng trưởng trong tử cung.
– Đối với trẻ đủ tháng, nếu trẻ hợp tác tốt và mẹ muốn thì vẫn có thể thực hiện Kangaroo.

4. Ba điều kiện cơ bản mẹ cần đảm bảo trong quá trình chăm sóc Kangaroo?
– Da kề da liên tục (ít nhất 20h/ ngày)
– Bú mẹ hoàn toàn
– Theo dõi các dấu hiệu bệnh lý của trẻ

5. Những ai có thể thực hiện Kangaroo cho trẻ?
Kangaroo không bắt buộc phải do mẹ thực hiện hoàn toàn, người thực hiện Kangaroo có thể là Bố, ông bà, người thân với các điều kiện:
– Không ho, sốt, cảm lạnh
– Không mắc các bệnh truyền nhiễm hệ thống( viêm gan A,E)
– Không bị nhiễm khuẩn ở ngực hoặc tay ( bỏng, abces, nhọt)
– Không có rối loạn nhận thức (rối loạn tâm thần, ngộ độc rượu, ngộ độc thuốc)

6. Mẹ có thể làm gì khi thực hiện Kangaroo?

Trong khi thực hiện Kangaroo cho trẻ, mẹ có thể:
– Di chuyển nhẹ nhàng
– Cho trẻ ăn bằng thìa
– Cho trẻ bú mẹ

7. Tạm ngưng Kangaroo như thế nào để vẫn đạt hiệu quả tốt nhất?
– Trong một số trường hợp như: đi vệ sinh, thay quần áo, tắm bé,… có thể tạm ngừng Kangaroo trong thời gian ngắn.
– Để Kangaroo đạt hiệu quả tối ưu thì thời gian ngắt kết nối tối đa là 30 phút.

8. Mẹ cần chuẩn bị gì trước khi thực hiện Kangaroo với trẻ?
– Tìm hiểu về chăm sóc Kangaroo từ tài liệu hướng dẫn uy tín.
– Nếu mẹ chưa tự tin thì có thể thực hành Kangaroo trên mô hình trước.
– Vệ sinh cơ thể, tay sạch sẽ, thay áo quần hàng ngày trong thời gian Kangaroo.

ThS.BS. Trịnh Thị Trần Nhung
Đơn vị Nhi sơ sinh, Khoa Nhi, Bệnh viện Gia Đình